Պացիենտների համար
- Covid 19
- Մաշկային հիվանդություններ
- Մարսողական համակարգ
- Սիրտ-անոթային համակարգ
- Թերապիա
- Ոսկրա-մկանային համակարգ
- Քիթ-կոկորդ-ականջաբանություն
- Նյարդային համակարգ
- Ուրոլոգիա
- Գինեկոլոգիա
- Առաջին օգնություն
- Էնդոկրինոլոգիա
- Վիրաբուժություն
- Առողջ ապրելակերպ
- Ախտորոշում
Նյարդային անոռեքսիա
Նյարդային անոռեքսիան կյանքին սպառնացող սննդային վարքագծի խանգարում է, որի ընթացքում տեղի է ունենում մարմնի սխալ ընկալում, մարմնի զանգվածի զգալի կորուստ, սննդի ընդունման սահմանափակում: Վերջին տասնամյակներում սննդային վարքագծի խանգարումների հաճախացումը տեղի է ունենում ինչպես Հայաստանում, այդպես էլ ամբողջ աշխարհում: Սննդային վարքագծի խանգարումները ներկայում դիտվում են որպես բազմագործոն խանգարումներ: Այս խնդրում դեր ունեն միջավայրային, սոցիալական գործոնների ու հոգեբանական և ժառանգական նախատրամադրվածության փոխազդեցությունը:
Սննդի սահմանափակումը, սննդակարգին հետևելը հիվանդության ելակետն են համարվում: Այն երկրներում, որտեղ ժամանակակից կնոջ իդեալական պատկերը և հաջողակ լինելը զուգակցվում է նիհարության հետ, անոռեքսիայի և բուլիմիայի դեպքերն ավելի շատ են գրանցվում:
Դեռահասները հաճախ են ունենում են խնդիրներ` սեփական մարմնի ընկալման տեսակետից: Նրանք, հատկապես միջին դեռահասության փուլում, մտահոգված են սեփական արտաքինով և փորձում են ավելի գրավիչ լինել հասակակիցների համար:
Սննդային վարքագծի խանգարումների զարգացման ռիսկի գործոններն են.
- Հիվանդության ընտանեկան բնույթը. անոռեքսիայի, բուլիմիայի կամ ճարպակալման դեպքերի առկայություն` ընտանիքում, բարեկամների մոտ:
- Մասնագիտացված պարային, բալետային, մոդելային, սպորտային խմբակներում ներգրավված լինելը (հատկապես աղջիկների համար):
- Խառնվածքի հատկությունները. պերֆեկցիոնիզմ. «իդեալական» լինելու ձգտում:
- Ցածր ինքնագնահատական:
- Հիվանդագին անհանգստություն` արտաքին տեսքով:
- Անամնեզում կրկնվող սննդակարգերի պահպանում. սննդից հրաժարում, ֆիզիկական գերակտիվություն, գերծանրաբեռնվածություն` ֆիզիկական վարժություններով:
- Ֆիզիկական կամ սեռական բռնության դրվագներ:
- Վաղ սեռական հասունացում:
- Ավելորդ քաշի կապակցությամբ վիրավորանքի ենթարկվելը:
- Կորուստներ կամ կյանքի դժբախտություններ, խնդիրներ հասակակիցների հետ և դպրոցում:
Անհրաժեշտ է հիշել. ցանկացած դեռահաս, որը մտահոգված է սեփական քաշով, կարծում է, որ գեր է, փորձում է կամ ցանկանում է նիհարել, անհանգստացած է արտաքին տեսքով, ունի առաջնային կամ երկրորդային ամենորեա, պետք էհետազոտվի սննդային վարքագծի խանգարումների (անոռեքսիայի կամ բուլիմիայի) կապակցությամբ:
Նյարդային անոռեքսիայի ախտորոշման չափանիշներն են.
- գիրանալու սաստիկ վախը, որը չի նվազում նույնիսկ քաշի կորստի հետ,
- խիստ անհանգստություն մարմնակազմության վերաբերյալ. «ճարպի շոշափում» ակներև հյուծվածության պայմաններում,
- քաշը տարիքային նորմայի ստորին սահմաններում պահպանելու համառ մերժումը,
- դաշտանային ցիկլի բացակայություն` 3 և ավելի ամիսների ընթացքում:
Ընդհանուր առմամբ, նյարդային անոռեքսիան համարում են քրոնիկական հիվանդություն` կասկածելի ելքով: Որքան շուտ է հայտնաբերվում հիվանդությունը, այդքան արդյունավետ է ընթացքը և ելքը:
Անոռեքսիայի բուժումը բազմամասնագիտական է, ներգրավվում են` մանկաբույժը, հոգեբանը, հոգեբույժը, սննդաբանը: